Kiedy podatek od zagranicznych dochodów należy zapłacić w Polsce?

Pracujesz za granicą, ale Twój dom i rodzina są w Polsce. Gdzie powinieneś zapłacić podatek? W dzisiejszym wpisie postaramy się udzielić odpowiedzi na podstawowe pytania dotyczące kwestii rozliczania podatku od dochodów z zagranicy. Kiedy powinniśmy rozliczać się w Polsce, a kiedy możemy w kraju, gdzie pracowaliśmy. Jakie możemy stosować odliczenia? Jaką metodę przyjąć do rozliczeń? Zapraszamy do lektury.

Rezydencja podatkowa

Kluczowym zagadnieniem w kwestiach podatkowych jest właśnie rezydencja podatkowa. Polskie urzędy będą uznawać za rezydenta, jeśli w Polsce znajduje się Twój ośrodek interesów życiowych lub przebywasz na terytorium naszego kraju dłużej niż 183 dni w roku.

Określenie „ośrodek interesów życiowych” nie jest precyzyjnie zdefiniowane przepisami podatkowymi i obejmuje powiązania osobiste i ekonomiczne, w tym stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, a także miejsce prowadzonej działalności gospodarczej i miejsce, z którego dana osoba zarządza swoim majątkiem.

Kwestie właściwego określenia ośrodka interesów omawia komentarz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) do art. 4 Konwencji Modelowej OECD w sprawie unikania podwójnego opodatkowania dochodu i majątku. Przeczytamy tam, że wspomniane wyżej warunki muszą zostać rozpatrzone w całości, ze szczególnym zwróceniem uwagi na indywidualne postępowanie zainteresowanej osoby.

„ Na podstawie znanego stanu faktycznego można dokonać próby stwierdzenia, z którym państwem - przy istnieniu tzw. ogniska domowego w obu państwach, których rezydentem dla celów podatkowych może być podatnik - podatnik ten posiada ściślejsze powiązania osobiste i ekonomiczne. Przesłankami tymi może być fakt posiadania w danym państwie najbliższej rodziny, względnie krewnych i znajomych oraz utrzymywania z tymi osobami bieżących kontaktów, fakt zatrudnienia na podstawie trwałego stosunku prawnego w danym państwie, względnie prowadzenia tam działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach innego podmiotu, objęcie danej osoby w tym państwie ubezpieczeniem społecznym, emerytalnym, rentowym lub innym - o trwałym charakterze, udział tej osoby w lokalnych przedsięwzięciach o charakterze społecznym, kulturalnym lub politycznym, np. członkostwo w organizacjach lub stowarzyszeniach działających w danym państwie. Dodatkowym kryterium może być posiadanie w danym państwie majątku, w szczególności majątku nieruchomego. Jeżeli tego rodzaju więzi z drugim państwem będą jednocześnie w sposób zauważalny słabsze, to porównanie wskaże na fakt istnienia ośrodka interesów życiowych w tym pierwszym państwie.” – źródło podatki.gazetaprawna.pl.

Podsumowując, o przynależności podatkowej decyduje ściślejsze powiązanie gospodarcze z danym krajem – co nie wyklucza posiadania silnych więzów osobistych z innym państwem.

Osoby, których rezydencją podatkową jest Polska, a otrzymują wynagrodzenie za pracę za granicą, powinny rozliczać się przed polskim urzędem skarbowym.

Natomiast osoby, które nie spełniają powyższych warunków, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Dotyczy ich wówczas wyłącznie obowiązek rozliczenia się z przychodów ograniczonych do terytorium Rzeczpospolitej.

Rozliczanie dochodów z pracy za granicą

Polscy rezydenci podatkowi najczęściej rozliczają dochody pochodzące z pracy najemnej, umów o dzieło i kontraktów. Duże znaczenie ma, czy kraj w którym zarobiliśmy pieniądze, ma podpisaną z Polską umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania – w takim przypadku podatek możemy zapłacić w każdym z zainteresowanych państw. Taka umowa zazwyczaj określa jedną z dwóch zasad eliminowania podwójnego opodatkowania:

Zasadę zwolnienia z progresją

Przy metodzie wyłączenia z progresją, dochody uzyskane za granicą korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego w Polsce, jednak trzeba je uwzględnić przy obliczaniu stopy procentowej mającej zastosowanie do opodatkowania dochodów, które podatnik uzyskał w Polsce. Polega to na tym, że:

• dochody uzyskane w Polsce (podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej) sumuje się z dochodami uzyskanymi za granicą,
• od sumy tych dochodów oblicza się “hipotetyczny” podatek według obowiązującej w danym roku skali podatkowej,
• następnie ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów,
• ustaloną stopę procentową stosuje się do dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce.

Zasadę odliczenia proporcjonalnego

Przy metodzie proporcjonalnego odliczenia, dochody uzyskane za granicą podlegają opodatkowaniu w Polsce, z tym że podatek zapłacony za granicą jest zaliczany na poczet podatku należnego w Polsce (do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie). Oznacza to, że:

• dochody uzyskane za granicą łączy się z dochodami krajowymi,
• od łącznej sumy tych dochodów oblicza się podatek według obowiązujących w Polsce przepisów,
• następnie od tak obliczonego podatku odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu za granicą; jednak odliczenie to nie może przekroczyć tej części podatku, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie,
• wyliczony podatek można pomniejszyć o ulgę abolicyjną.

W rozliczeniach z polskim fiskusem dodatkową korzyścią jest możliwość odliczenia 30% diet zagranicznych, za każdy dzień przebywania w stosunku pracy. Pamiętaj, że wysokość diety jest różna w zależności od kraju, w którym pracowałeś – tutaj znajdziesz aktualne dane.

Odliczyć można również zagraniczne składki ubezpieczeniowe zapłacone ze środków podatnika lub osoby współpracującej zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lub w Konfederacji Szwajcarskiej. Odliczenie nie jest możliwe w przypadku, gdy dochód, od którego naliczana była składka zagraniczna, jest w Polsce zwolniony z opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu opodatkowania (np. ze względu na stosowanie zasady zwolnienia z progresją) oraz pod warunkiem, że składki nie zostały odliczone od podatku pobieranego za granicą.

Pamiętaj o zaliczkach na podatek!

Należy również pamiętać, że po powrocie do kraju w trakcie roku, do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu powrotu, podatnik zobowiązany jest samodzielnie, bez składania deklaracji podatkowej, obliczyć i wpłacić zaliczki na podatek od przychodów zagranicznych, ustalony według powyższych zasad.